İSLAM DÜNYASININ EN BÜYÜK CERRAHI: ZEHRAVİ

Ebu Kasım Halef Bin Abbas Ez Zehravi: İslam Dünyasında, Modern tıp, cerrahi ve insan anatomisinin tartışmasız en büyük ismidir. Avrupalılar O’nu, Ab-ul Kasis ve Alb-u Kasis adlarıyla tanımaktadırlar. Astronomi ve matematik bilimleriyle uğramıştır lakin daha çok doktorluğu ile tanınır. En önemlisi ise Cerrahiyi bilim haline getiren kişi olmasıdır. Ebu Kasım Zehravi, riskli ameliyatları kolaylaştıran methodlar ve aletler keşfetmiştir. Böbrek taşlarının çıkarılması, geniz etinin temizlenmesi, fıtık ameliyatları ve daha pek çok kapsamlı ameliyatı geliştirdiği metodlarla daha sağlıklı ve az riskli hale getirmiştir.

Zehravi, MS.90’da İspanya’da, Endüslüs Medeniyeti’nin merkezi olan Kurtuba’ya yakın Ez-Zehra kasabasında dünyaya gelmiştir ve muhtemelen adını da buradan almaktadır. Dönemin büyük ustalarından olan İbn  Cülcül, İbnü’l Cezzar  ve (Abdurrahman Bin Muhammed) El-Kayravani gibi, büyük bilim adamlarının elinde yetişmiştir. Genç yaşta uzman olur ve yaptığı çalışmalarla modern cerrahinin önünü açar. Kısa sürede Saray Doktorluğuna tayin edilir. Tüm hayatını tıbbi ilimlere ve eczacılık sahasındaki çalışmalara verir. Dr Cambell’in ifadesiyle;  Avrupa tıbbının temelini atar.

5 ASIR BATININ TEMEL TIP KİTABI!  

Zehravi’nin bizzat kendisinin kaleme aldığı tam 900 sayfalık bir tıp ansiklopedisi bulunmaktadır:  Bu büyük tıp eserini oluşturmak için, Zehravi tam 50 yılını verir. Kitâbü't tasrif limen'aceze ani't-te'lif, batıda yüzyıllarca temel tıp kitabı olarak okutulur. Bu kitapta hastalıkları ve müdahaleleri şekillerle anlatır.

Fatih Sultan Mehmet Han zamanında Amasya Hastanesi baş hekimi Sabuncuzade Şerafettin tarafından bazı ufak tefek ilavelerle, Cerrahiye-i İlhaniye adıyla Türkçe’ye tercüme edilmiştir. Avrupa’da tıb bilimini sonsuza kadar değiştiren bu eser, yüzyıllarca Montpelleier, Salerno gibi başlıca tıp fakültelerinde temel tıp kitabı olarak okutulmuştur.

ZEHRAVİ’NİN MUHTEŞEM İLKLERİ!

Tedavi Süreçlerini Tasvir Eden Çizimler.

1. Hemofili yani Kanın pıhtılaşmasının gecikmesi hastalığını tanımlayan ilk hekim Zehravi’dir.
2. Ameliyat ipliği olarak hayvan bağırsağını kullanan ilk hekimdir. Aradan asırlar geçmesine rağmen Zehravi’nin bulduğu bu uygulama halen modern tıpta da çok yaygın olarak kullanılmaktadır.
3. Zehravi aynı zamanda, ameliyat sonrası dikiş izlerini en aza indirerek ilk estetik ameliyatı yapan cerrah olmuştur.
4. Böbrek ve mesanede oluşan taşları ameliyatla çıkaran ilk hekimdir.
5. İlk defa ameliyatla göğsü yarıp, Akciğer iltihaplanmalarını tedavi etmiştir.
6. İlk kez fıtık ameliyatını yapan hekimdir.
7. Zehravi, ilk defa göğüs kanserini ameliyatla tedavi eden hekimdir.
8. Dünya’nın ilk ortapedi cerrahıdır. İlk diz kapağı ameliyatını o gerçekleştirmiştir.
9. Çıkan omuzu yerine koymak tekniğini de o bulmuştur ve günümüzde bu teknik halen aynı şekilde uygulanmaktadır.
10. Yetiştirdiği cerrahlara sun’î dikişi, kürk dikişi, karın yaralarında sekiz dikişi, bir ipliğe geçirilen iki iğneli dikişi, bu amaçla kedi bağırsakları ile yapılan dikişi, bağırsak ameliyatında kalkük kullanmayı öğretmiştir.
11. Ameliyatlarda, kanın akmasını önlemek için ilk defa dikişle damarları birleştirendir. Ancak talihsizlik odur ki, onun bu yöntemi bulmasından tam 600 yıl sonra, Fransız Doktoru, Ambroise Pare, bu uygulamayı ben buldum diye ortaya çıkacak ve uygulamayı ilk yapan doktor olarak tarihin yanlış yazılan sayfalarına bu şekilde geçecektir.
12. Omurilik Tüberkülozlarının tedavisini yapan ilk doktor dur. Buna rağmen yine bu keşfi de 18. Yüzyılda İngiliz Doktor Percival Potti sanki kendi bulmuş gibi ilan etmiştir.
13. Zehravi o güne kadar hiç bilinmeyen ameliyat gereçlerini keşfeder. Ki bu araçların pek çoğu günümüzde halen kullanılmaktadırlar. Fakat bunları da 20. Yüzyıl başlarında Alman cerrah Friedrich Trendelenburg sahip çıkarak kendine mal etmiş ve Zehravi adını unutturmuştur.
14. Çocuğun ters doğumuna müdahaleyi ilk defa Zehravi uygulamıştır. Yine Zehravi’den asırlar sonra Studgartlı jinekolog Walcher (1806-1935) bu yolu kullanmış ve Müslüman bir ilim adamının buluşu olan bu usûl, Avrupalı bir hekime mâl edilerek Walcher Durumu adıyla meşhur olmuştur.
15. Vaginal taş ameliyâtını tıp dünyâsına kazandırmıştır ve doğumda çok yardımcı olan kolpeurynter âletini ilk kez Zehravi tasarlamıştır.

Talebelerine Ders Anlatırken Yapılmış Bir Tasvir.

Zehravi’nin tıp alanında yaptığı keşiflerin sayısını henüz net olarak bilinmiyor. MS.930 yılında başlayan ve 1013’de 83 yaşında sona eren hayatının ardından, Zehravi, 10’lerce keşif, 100’lerce kitap ve 1000’lerce öğrenci bırakmıştır. Zehravinin geliştiriği method ve teknikler batıda, ölümünün ardından en az 500 yıl daha örnek alınmıştır. Bazı tekniklerini ise, ölümünün ardından 1000 yıldan uzun zaman geçmesine rağmen,  halen modern tıp uygulamaları arasında görmek mümkündür.

KURUMSAL İLETİŞİM